Trong chế độ ăn uống hàng ngày, chất xơ thường bị xem nhẹ như một thành phần dinh dưỡng thông thường. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây từ Đại học Chinese University of Hong Kong (CUHK) đã tiết lộ rằng chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, đặc biệt là trong việc chống lại các loại virus như cúm. Phát hiện này mang đến cái nhìn mới về chất xơ, cho thấy khả năng của nó như một lá chắn tự nhiên bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh.

Sức Mạnh Tăng Cường Miễn Dịch của Chất Xơ

Vai Trò Bất Ngờ của Chất Xơ Trong Việc Tăng Cường Miễn Dịch Chống Lại Cúm và Virus

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu thực phẩm chưa qua chế biến được biết là có lợi cho sức khỏe tổng thể và duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh. Chất xơ tự nhiên hoạt động như một “tăng cường miễn dịch” khi được tiêu thụ đúng mức. Các loại chất xơ từ rau, đậu và ngũ cốc không chỉ cung cấp dưỡng chất thiết yếu mà còn kích thích sự phát triển của vi khuẩn probiotic trong ruột. Những vi khuẩn này lên men chất xơ để tạo ra axit béo chuỗi ngắn (SCFA), một yếu tố quan trọng trong việc củng cố phản ứng miễn dịch của cơ thể.

SCFA Là Gì?

SCFA, bao gồm các hợp chất như axetat, propionat và butyrat, không chỉ tồn tại trong ruột mà còn có thể lan tỏa qua hệ thống tuần hoàn để tác động lên các mô ngoại vi. Tại đây, chúng hỗ trợ các tế bào miễn dịch trong việc chống lại các mầm bệnh. Nghiên cứu tại CUHK đã cho thấy rằng SCFA có thể tăng cường hoạt động của tế bào T – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch giúp kiểm soát viêm và hạn chế sự nhân lên của virus.

Hiệu Quả Đối Với Một Số Loại Virus Cụ Thể

Vai Trò Bất Ngờ của Chất Xơ Trong Việc Tăng Cường Miễn Dịch Chống Lại Cúm và Virus

Hiệu quả của SCFA được ghi nhận đặc biệt đối với các loại virus như cúm A (IAV), virus hợp bào hô hấp (RSV) và thậm chí là SARS-CoV-2. Trong các thí nghiệm trên mô phổi bị nhiễm RSV và rhinovirus, SCFA đã làm giảm rõ rệt tải lượng virus, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi của các tế bào bị tổn thương. SCFA đã cho thấy tiềm năng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập và nhân lên của SARS-CoV-2 trong môi trường ống nghiệm.

Xem thêm  Sao phim "Sex and the City" U50 vẫn xinh đẹp, trẻ trung rạng ngời nhờ làm 3 VIỆC, hiệu quả bất ngờ nếu kiên trì thực hiện

Không Phải Tất Cả Các Loại Virus Đều Phản Ứng Tích Cực

Tuy nhiên, không phải tất cả các loại virus đều phản ứng tích cực với SCFA. Một số virus như chikungunya, HIV-1 và HSV-1 có thể không hưởng lợi từ SCFA và thậm chí có thể làm tăng mức độ viêm. Dù có những ngoại lệ này, lợi ích của SCFA, đặc biệt là đối với bệnh cúm, vẫn rất hứa hẹn.

Cách SCFA Được Sản Xuất

Khi các chất xơ không tiêu hóa như cellulose hoặc tinh bột kháng đi vào đại tràng, chúng tạo ra một môi trường lên men sôi động, kích thích sản xuất SCFA. Các axit béo chuỗi ngắn này tham gia vào các quá trình sinh học phức tạp, kích hoạt thụ thể GPCR và tăng cường phản ứng miễn dịch bằng cách điều chỉnh cytokine – một loại protein quan trọng trong việc kiểm soát viêm và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

Vai Trò của Hệ Vi Sinh Vật Đường Ruột

Vai Trò Bất Ngờ của Chất Xơ Trong Việc Tăng Cường Miễn Dịch Chống Lại Cúm và Virus

Chất xơ cũng thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn đường ruột có lợi như Faecalibacterium prausnitzii và Ruminococcus spp., những vi khuẩn có khả năng sản xuất SCFA hiệu quả. Điều này giúp củng cố thêm “lá chắn phòng thủ” của cơ thể. Để gặt hái những lợi ích này, chất xơ cần được tiêu thụ ở mức độ phù hợp. Các chuyên gia khuyến nghị rằng nam giới trưởng thành nên tiêu thụ từ 30 đến 38 gram chất xơ mỗi ngày, trong khi phụ nữ cần khoảng 21 đến 25 gram.

Thực Phẩm Giàu Chất Xơ

Đối với trẻ em, lượng chất xơ khuyến nghị dao động từ 19 đến 25 gram mỗi ngày. Những thực phẩm giàu chất xơ lên men – loại chất xơ mang lại hiệu quả cao nhất trong việc sản xuất SCFA – bao gồm các loại trái cây như táo, chuối, quả mọng; rau như hành tây, tỏi tây; đậu lăng, đậu gà và các loại ngũ cốc, hạt.

Xem thêm  12 thói quen có thể giúp bạn trở nên khỏe mạnh hơn

Bổ Sung Thêm: Kết Hợp Với Vắc-Xin

Mặc dù việc tăng cường tiêu thụ chất xơ không thể thay thế hoàn toàn vai trò của vắc-xin trong việc phòng ngừa bệnh cúm, nhưng nó có thể tạo nên sự khác biệt đáng kể giữa các triệu chứng nhẹ và một ca nhiễm trùng nghiêm trọng. Phó Giáo sư Tun Hein Min, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết rằng SCFA không chỉ tăng cường khả năng kháng virus của các tế bào đường hô hấp mà còn giảm tải lượng virus trong cơ thể.

Thậm chí, chúng còn có khả năng cải thiện hiệu quả của vắc-xin và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Ông cũng chỉ ra rằng các bệnh nhân cúm thường thiếu hụt vi khuẩn đường ruột có khả năng sản xuất SCFA, điều này khẳng định vai trò thiết yếu của hệ vi sinh vật trong việc duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Kết Luận

Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí Trends in Microbiology, không chỉ đánh dấu một bước tiến lớn trong lĩnh vực miễn dịch học mà còn nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với sức khỏe con người. Chất xơ, một yếu tố dinh dưỡng cơ bản mà chúng ta thường xem nhẹ, hóa ra lại là một đồng minh mạnh mẽ trong cuộc chiến chống lại bệnh tật.

Khi mùa cúm đến gần, việc bổ sung thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày không chỉ mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe mà còn giúp cơ thể bạn sẵn sàng hơn trong việc đối mặt với các thử thách từ môi trường. Hãy coi mỗi bữa ăn không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là cơ hội để đầu tư cho một hệ miễn dịch vững chắc hơn.