Lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng 9/5 tại Nga không chỉ là sự kiện quân sự mang tính biểu tượng, mà còn là cột mốc lịch sử khắc sâu trong ký ức của nhân loại với những con số khiến cả thế giới phải lặng người.
Tóm tắt bài viết
1. 27 triệu sinh mạng – Hy sinh đẫm máu trong Thế chiến thứ hai
Liên Xô – tiền thân của Nga – đã gánh chịu khoảng 27 triệu người thiệt mạng trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, chiếm 40% tổng thương vong toàn cầu trong Thế chiến thứ hai. Con số này bao gồm phần lớn dân thường, cho thấy mức độ tàn khốc và phi nhân tính của cuộc chiến.
2. Cả một đất nước đổ nát
Theo tài liệu điều tra tội ác chiến tranh của Ủy ban Nhà nước Liên Xô, quân phát xít Đức đã phá hủy hoàn toàn hoặc một phần hơn 1.700 thành phố, 70.000 làng mạc. Thiệt hại về tài sản ước tính 679 tỉ rúp theo tỷ giá năm 1941 – con số khổng lồ phản ánh sự hủy diệt toàn diện.
3. Những anh hùng bất tử
Tổng cộng 11.657 người được phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô, trong đó có 95 phụ nữ và 44 người nước ngoài. Đặc biệt, 3.051 người được truy tặng sau khi hy sinh.
Tính đến ngày 8.5.2025, Boris Kravtsov – luật sư và chính khách từ Mátxcơva – là người cuối cùng còn sống từng nhận danh hiệu này từ thời Chiến tranh Vệ quốc.
4. Quảng trường Đỏ – Biểu tượng chiến thắng
Kể từ năm 1995, Nga tổ chức duyệt binh thường niên tại Quảng trường Đỏ để kỷ niệm ngày chiến thắng. Từ năm 2008, các khí tài hạng nặng như xe tăng, tên lửa, pháo phòng không… đã được đưa vào đội hình duyệt binh.
Năm 2020, đại dịch COVID-19 khiến toàn bộ lễ duyệt binh tại Mátxcơva bị hoãn, chuyển sang hình thức trực tuyến – một dấu mốc chưa từng có. Riêng màn trình diễn máy bay và bắn pháo hoa vẫn diễn ra như thường lệ.
5. An ninh siết chặt – Nhiều nơi hủy duyệt binh
Trong bối cảnh tình hình an ninh tại Nga trở nên nhạy cảm và phức tạp những năm gần đây (2023–2024), nhiều địa phương, đặc biệt là ở các vùng giáp biên hoặc từng xảy ra sự cố an ninh, đã buộc phải hủy bỏ lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng 9/5 – một quyết định chưa từng có tiền lệ ở một số khu vực từng tổ chức đều đặn hàng năm.
Tuy nhiên, thủ đô Mátxcơva – trung tâm chính trị, văn hóa và quân sự của Nga – vẫn kiên định tổ chức duyệt binh với quy mô hoành tráng, thể hiện bản lĩnh và thông điệp mạnh mẽ của chính quyền Nga trong việc giữ gìn và tôn vinh ký ức chiến tranh cũng như sức mạnh quốc gia.
Lễ duyệt binh tại Quảng trường Đỏ năm 2024 ghi nhận:
- Hơn 9.000 binh sĩ đến từ các đơn vị tinh nhuệ nhất của quân đội Nga.
- 75 hệ thống vũ khí hiện đại, bao gồm các phương tiện thiết giáp, pháo binh, tên lửa chiến thuật, và khí tài phòng không.
- Máy bay chiến đấu như Su-57, Su-34, MiG-31 bay qua bầu trời trung tâm thủ đô trong màn trình diễn gây ấn tượng mạnh.
Đặc biệt, trong thời điểm nhạy cảm với các yếu tố địa chính trị phức tạp, sự kiện này không chỉ là dịp kỷ niệm mà còn mang ý nghĩa chiến lược:
- Khẳng định vị thế quân sự và đoàn kết nội bộ.
- Gửi thông điệp đối ngoại mạnh mẽ, rằng Nga vẫn duy trì năng lực phòng thủ vững chắc dù đối mặt với sức ép quốc tế và trong nước.
Không chỉ là màn trình diễn kỹ thuật quân sự, lễ duyệt binh còn là lời nhắc nhở về ký ức lịch sử bất diệt – nơi những người lính trẻ hôm nay bước đi trong đội hình, nhưng mang trong mình hình bóng của thế hệ cha ông từng ngã xuống vì nền độc lập của đất nước.
6. Di sản chiến tranh đang dần lụi tàn
Đầu năm 2025, chỉ còn khoảng 7.000 cựu chiến binh Chiến tranh Vệ quốc còn sống. Theo luật hiện hành, những người từng làm việc ở hậu phương, góa phụ liệt sĩ, cựu tù nhân trại tập trung, cư dân từng bị bao vây tại Leningrad (St. Petersburg), Sevastopol và Stalingrad (Volgograd) cũng được công nhận là cựu chiến binh từ tháng 4/2023 lại mang sức nặng lịch sử và cảm xúc khiến cả thế giới phải nghiêng mình.
