Trong chế độ ăn uống lành mạnh, rau xanh luôn được ưu tiên nhờ hàm lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất dồi dào. Tuy nhiên, không phải loại rau nào cũng có thể ăn sống hoặc nấu sơ qua mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số loại rau nếu không được chần qua nước sôi trước khi chế biến có thể gây hại nghiêm trọng cho cơ thể do chứa độc tố tự nhiên, vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc dư lượng thuốc trừ sâu.
Dưới đây là 4 nhóm rau cần chần kỹ trước khi sử dụng nếu bạn không muốn biến thực phẩm bổ dưỡng thành “thuốc độc”.
Tóm tắt bài viết
1. Rau khó rửa sạch – Ổ vi khuẩn, dư lượng thuốc trừ sâu tiềm ẩn
Các loại rau như bông cải xanh, súp lơ, rau muống, cải xoăn… thường có kết cấu nhiều kẽ hở, bề mặt sần sùi hoặc mọc gần mặt đất khiến đất cát, vi khuẩn, thậm chí trứng ký sinh trùng dễ bám vào. Dù bạn có rửa kỹ đến đâu, vẫn rất khó đảm bảo loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và dư lượng hóa chất.
Giải pháp: Chần rau qua nước sôi trong 1-2 phút sẽ giúp tiêu diệt vi sinh vật, rửa trôi một phần thuốc trừ sâu và chất độc hại, góp phần bảo vệ hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể.
2. Rau chứa oxalate cao – Nguy cơ gây sỏi thận, cản trở hấp thu dưỡng chất
Axit oxalic là một hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại rau lá xanh như rau bina (cải bó xôi), rau dền, cần tây, rau sam… Khi vào cơ thể, axit oxalic có thể kết hợp với canxi và sắt, hình thành canxi oxalat – chất không tan, dễ kết tinh và gây ra sỏi thận, đồng thời làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất thiết yếu.
Nghiên cứu cho thấy: Việc chần rau bina trong 4 phút có thể giảm tới 58,9% lượng axit oxalic, rau sam giảm hơn 50% sau 3 phút đun sôi.
3. Rau chứa nitrit – Chất sinh ung thư âm thầm
Nitrit không chỉ có trong các món dưa muối, kim chi mà còn tồn tại tự nhiên trong một số rau như giá đỗ, cải thảo, cần tây, củ cải đường. Trong môi trường axit của dạ dày, nitrit dễ kết hợp với các amin để tạo thành nitrosamine – chất gây ung thư đã được khoa học xác nhận.
Một thí nghiệm cho thấy: Hàm lượng nitrit trong giá đỗ tươi là 34,1 mg/kg, nhưng giảm còn 4,4 mg/kg sau khi chần sơ. Ngoài ra, rau để lâu ngày sẽ tích tụ nhiều nitrit hơn, nên ưu tiên rau tươi mới thu hoạch.
4. Rau chứa saponin – Gây kích ứng dạ dày và tan máu nếu không nấu chín
Saponin là hoạt chất tự nhiên trong các loại đậu như đậu cô ve, đậu Hà Lan. Dù có một số lợi ích với sức khỏe như điều hòa lipid, tăng cường miễn dịch, nhưng saponin cũng có độc tính: gây kích ứng đường tiêu hóa, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí phá hủy màng tế bào hồng cầu và gây tan máu.
May mắn thay, saponin dễ bị phân hủy bởi nhiệt, nên việc đun sôi kỹ các loại đậu trước khi ăn là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để loại bỏ độc tính.
Lời khuyên từ chuyên gia
- Chần rau không chỉ giúp loại bỏ độc tố tự nhiên mà còn giảm thiểu vi khuẩn, ký sinh trùng, dư lượng thuốc trừ sâu tồn đọng trên rau.
- Không nên lạm dụng ăn sống rau, đặc biệt với các loại dễ tích tụ độc tố như trên.
- Ưu tiên sử dụng rau tươi và bảo quản đúng cách để tránh tăng sinh nitrit, nấm mốc hoặc vi khuẩn gây bệnh.
- Khi chần rau, nên đổ bỏ nước chần và không dùng lại để nấu ăn khác.
1VoNg Sức khỏe
