Kon Tum là một tỉnh nằm ở vùng Tây Nguyên của Việt Nam chúng ta. Có diện tích khoảng 9.934 km2 và dân số khoảng 450.000 người. Kon Tum nổi tiếng với văn hóa dân tộc đa dạng, cũng như các điểm du lịch như hồ Dak Bla, thác Võ Xu, và nhà thờ gỗ Kon Tum. Kon Tum là địa điểm du lịch dân dã với nhiều đặc sản ngon. Hãy cùng khám phá 1 vòng với 10 đặc sản Kon Tum dưới đây nhé.
Tóm tắt bài viết
1. Gỏi lá Kon Tum
Khi đến Kon Tum, nếu chưa thưởng thức món gỏi lá thì coi như bạn chưa thực sự đặt chân đến vùng đất này. Món ăn này đặc biệt đến mức chỉ một đĩa gỏi lá thôi cũng đủ để phủ kín cả mâm, bởi gỏi lá “đúng chuẩn” phải có từ 40 đến 50 loại lá khác nhau.
Những loại lá này bao gồm cả những loại rau quen thuộc như lá cải, tía tô, đinh lăng, lá sung, lá mơ, hành, rau húng, và cả những loại lá ít khi xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày như lá xoài, lá ổi, lá chua, lá chùm ruột, ngũ gia bì và nhiều loại lá đặc trưng của vùng Tây Nguyên.
Việc thưởng thức món gỏi lá cũng đòi hỏi một phong cách riêng, không thể vội vàng mà phải tuân theo đúng quy trình. Đầu tiên, bạn lấy một chiếc lá cải hoặc lá mơ để làm lá cuốn, sau đó thêm vào một vài loại lá chua và các loại lá khác tùy theo sở thích của người ăn. Cuốn tất cả lại thành một cái phễu nhỏ, rồi cho vào đó một miếng thịt ba chỉ, tôm, bì lợn… Đặc biệt, không thể thiếu hạt tiêu và muối, cùng với một chút nước chấm để tăng thêm hương vị.
Món gỏi lá Kon Tum không chỉ là một trải nghiệm ẩm thực mà còn là một hành trình khám phá văn hóa và thiên nhiên phong phú của vùng đất Tây Nguyên. Mỗi loại lá trong món gỏi đều mang một hương vị riêng biệt, tạo nên một bản hòa tấu hương vị độc đáo mà bạn khó có thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Vì vậy, nếu có dịp đến Kon Tum, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món ăn đặc biệt này nhé!
2. Heo Măng Đen quay
Giống heo Măng Đen, một đặc sản quý giá của dân tộc bản địa, nổi tiếng với chất lượng thịt săn chắc và hương vị đặc biệt. Những con heo này được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng thức ăn tự nhiên từ núi rừng, giúp thịt của chúng trở nên thơm ngon và bổ dưỡng. Đặc biệt, heo Măng Đen khi trưởng thành chỉ nặng tối đa khoảng 20 kg, tạo nên sự khác biệt so với các giống heo khác.
Quá trình chế biến heo Măng Đen cũng rất công phu. Sau khi được làm sạch lông và mổ lấy nội tạng, heo được tẩm ướp với các loại gia vị đặc trưng từ núi rừng Măng Đen như sả, ớt, ngò gai, và nhiều loại thảo mộc khác. Những gia vị này không chỉ làm tăng hương vị mà còn giữ nguyên được sự tươi ngon của thịt.
Heo Măng Đen sau khi tẩm ướp sẽ được quay nguyên con trên lửa than hồng. Quá trình quay này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ thuật cao để đảm bảo da heo căng vàng, giòn rụm và tỏa ra mùi thơm phưng phức. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được lớp da giòn tan, thịt bên trong mềm mại và đậm đà hương vị của các loại gia vị tự nhiên.
Món heo quay Măng Đen không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực độc đáo của vùng đất Tây Nguyên. Mỗi miếng thịt heo đều mang trong mình hương vị của núi rừng, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên cho bất kỳ ai có dịp thưởng thức.
3. Thịt nhím
Người Brâu nổi tiếng với nhiều món ăn độc đáo được chế biến từ các loại rau rừng và thịt thú rừng như heo rừng, thịt dúi, và chuột đồng. Đặc biệt, các món ăn từ thịt nhím không chỉ bổ dưỡng mà còn rất ngon miệng và đa dạng trong cách chế biến.
Thịt nhím có vị ngọt và tính lạnh, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như bổ dưỡng và nhuận tràng. Thịt nhím có thể được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như nhím nướng than hồng, thịt nhím nhồi ống lồ ô, canh xương nhím nấu bột bắp, và nhím gói lá dong. Mỗi món ăn đều có hương vị độc đáo và thơm ngon nhờ vào thịt nhím chắc, thơm, ít mỡ và lớp bì dày nhưng giòn.
Nhím nướng than hồng là một món ăn phổ biến, thịt nhím được nướng trên than hồng, giữ nguyên hương vị tự nhiên và thơm ngon. Thịt nhím nhồi ống lồ ô là một món ăn độc đáo, thịt nhím được nhồi vào ống lồ ô và nướng chín, tạo nên hương vị đặc biệt. Canh xương nhím nấu bột bắp là một món canh bổ dưỡng, xương nhím được nấu cùng bột bắp, tạo nên hương vị ngọt ngào và đậm đà. Nhím gói lá dong là một món ăn truyền thống, thịt nhím được gói trong lá dong và hấp chín, giữ nguyên hương vị tự nhiên và thơm ngon.
Những món ăn từ thịt nhím không chỉ ngon miệng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, là một phần không thể thiếu trong ẩm thực của người Brâu.
4. Cá chua đặc sản Kon Tum
Nếu bạn có dịp đặt chân đến Kon Tum, đừng quên thưởng thức món cá chua đặc sản của người Jẻ Triêng, một món ăn mang đậm hương vị của núi rừng Tây Nguyên. Món cá chua không chỉ dễ làm mà còn đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác trong từng công đoạn. Loại cá được sử dụng để làm món này là cá niệng, một loại cá tương tự cá trôi nhưng có thân dẹt và nhỏ hơn, sống chủ yếu ở các con sông và suối vùng Tây Nguyên.
Điều đặc biệt của món cá chua là càng để lâu, hương vị càng đậm đà và hấp dẫn. Miếng cá trở nên săn chắc hơn nhờ các gia vị thấm sâu vào từng thớ thịt, mang đến cho người thưởng thức một trải nghiệm ẩm thực độc đáo với vị mặn của muối, vị cay nồng của ớt rừng, vị ngọt thanh của lá bép, hương thơm của thính ngô và vị chua đặc trưng do quá trình lên men tự nhiên. Món ăn này không chỉ là một đặc sản mà còn là một phần văn hóa ẩm thực đặc sắc của người Jẻ Triêng.
5. Xôi măng
Xôi măng, một món ăn sáng quen thuộc của người dân Kon Tum, được chế biến từ gạo nếp và măng rừng, mang đến hương vị độc đáo và hấp dẫn. Mặc dù chỉ là sự kết hợp đơn giản giữa gạo nếp và măng, nhưng món ăn này đã trở thành một phần không thể thiếu trong bữa sáng của người dân nơi đây.
Quá trình làm xôi măng không quá phức tạp. Măng tươi sau khi được thu hoạch từ rừng về sẽ được lột bỏ vỏ, rửa sạch và cắt thành từng miếng vừa ăn. Để loại bỏ mùi hăng, măng sẽ được sơ chế kỹ lưỡng trước khi xào qua với gia vị để tăng thêm hương vị. Gạo nếp được chọn lựa kỹ càng, ngâm trong nước muối loãng pha thêm bột nghệ khoảng 8 tiếng để có màu vàng đẹp mắt, sau đó đem đi hấp chín.
Xôi măng không chỉ hấp dẫn bởi màu sắc bắt mắt với sắc vàng tươi của măng rừng và gạo nếp, mà còn bởi hương thơm đặc trưng khó cưỡng. Mỗi buổi sáng, mùi thơm của xôi măng lan tỏa khắp các con phố, khiến nhiều người phải dừng chân mua một gói xôi trước khi đi làm. Món ăn này đã vô tình trở thành một phần ký ức đẹp của những ai từng ghé qua phố núi Tây Nguyên.
6. Dế chiên Kon Tum
Khi có dịp ghé thăm Kon Tum, bạn nhất định phải thử món đặc sản dế chiên để cảm nhận hương vị thơm ngon, bùi bùi và đậm đà mà không hề ngấy. Món ăn từ dế có thể khá lạ lẫm với người dân vùng đồng bằng, nhưng đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở Kon Tum, các món ăn chế biến từ dế đã trở nên quen thuộc và rất được ưa chuộng. Trong số nhiều loại dế như dế cơm, dế than, dế lửa, chỉ có dế cơm là ngon nhất để chế biến món ăn.
Quá trình chế biến một đĩa dế chiên vàng thơm đòi hỏi nhiều công đoạn tỉ mỉ. Đầu tiên, dế sau khi được bắt về sẽ được rửa sạch và để ráo nước. Sau đó, dế được cho vào chảo dầu đang sôi để chiên. Nhờ cách này, các bộ phận như đầu, chân của dế trở nên giòn tan, trong khi phần thân vẫn giữ được vị béo ngậy đặc trưng. Để tăng thêm hương vị cho món ăn, người ta sẽ nêm thêm gia vị, ớt, lá chanh và sả thái nhỏ vào rang cùng. Khi thêm các gia vị này, cần rang thật nhanh để lá chanh không bị mất màu xanh tươi.
Món dế chiên không chỉ hấp dẫn bởi hương vị độc đáo mà còn bởi sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, tạo nên một món ăn đặc sản khó quên của vùng đất Kon Tum.
7. Thịt chuột đồng Jẻ Triêng
Người dân tộc Jẻ Triêng ở huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum, nổi tiếng với món đặc sản thịt chuột đồng. Thịt chuột đồng được chế biến thành hai món chính: thịt chuột nướng và chuột khô gác bếp. Khi mùa lúa nương chín vàng, cũng là lúc chuột đồng béo ngậy và ngon nhất, người dân bắt đầu vào mùa săn bắt chuột. Họ nhanh chóng cuộn một đống rơm khô, nổi lửa lên để thui trụi lông chuột. Cách làm này giúp thịt chuột dậy mùi thơm và giữ nguyên vị ngọt tự nhiên.
Sau khi làm sạch lông, mổ bụng và loại bỏ nội tạng, chuột được rửa qua nước và xát muối lên khắp mình. Tiếp theo, người ta xiên chuột bằng que tre và nướng trên bếp than cho đến khi thịt vàng ươm và tỏa mùi thơm phức. Món thịt chuột nướng thường được ăn kèm với xoài rừng chua và chén muối tiêu rừng cay nồng, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên. Ngoài ra, người dân còn hái thêm rau dớn rừng, bỏ vào ống le, đổ chút nước và nướng trên bếp rơm. Chỉ trong thời gian ngắn, họ đã có một món ăn ngon lành và hấp dẫn.
Món thịt chuột đồng của người Jẻ Triêng không chỉ là một đặc sản độc đáo của Kon Tum mà còn thể hiện sự khéo léo và tinh tế trong cách chế biến của người dân nơi đây.
8. Cá gỏi kiến vàng
Khi đến huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum, nơi cư trú của dân tộc Rơ Măm, bạn không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức món cá gỏi kiến vàng độc đáo và lạ lẫm. Món ăn này, dù nghe tên có thể khiến nhiều người e ngại, nhưng một khi đã nếm thử, bạn sẽ muốn thưởng thức thêm nhiều lần nữa.
Cá suối được chọn là loại cá vừa phải, có kích thước bằng ba ngón tay. Sau khi bắt về, cá được làm sạch, băm nhuyễn và vắt khô để giảm bớt mùi tanh. Kiến vàng được chọn từ những ổ kiến non, còn nguyên cả trứng, sau đó giã nhỏ và để riêng. Muối hột, ớt xanh và tiêu rừng được trộn đều với cá và kiến, thêm chút thính gạo để tạo mùi thơm đặc trưng.
Khi ăn, bạn dùng lá sung cuốn lại từng miếng vừa ăn và thưởng thức. Vị ngọt của cá suối hòa quyện với vị béo của kiến non, cùng với vị cay nồng của tiêu và ớt, tạo nên một hương vị tuyệt vời khó quên.
9. Rượu vang ngọt sim Măng Đen
Vùng núi Kon Tum, với vị trí địa lý đặc biệt và khí hậu mát mẻ quanh năm, luôn duy trì nhiệt độ từ 10 đến 15 độ C, đã tạo điều kiện lý tưởng cho những quả sim luôn tươi mát và mọng nước. Nguyên liệu chính để sản xuất rượu vang sim đặc sản Kon Tum chính là những quả sim hoang dã, mọc tự nhiên trên các vùng cao của thôn Măng Đen, thuộc tỉnh Kon Tum.
Hằng năm, vào khoảng tháng 6 dương lịch, người dân tộc Cơ Tu và Xê Đăng ở các vùng cao của thôn Măng Đen lại cùng nhau vào rừng hái sim. Để đảm bảo chất lượng tốt nhất, việc hái sim phải được thực hiện vào lúc sáng sớm tinh mơ, khi sương còn đọng trên lá.
Những quả sim quý giá này, khi kết hợp với công nghệ sản xuất rượu vang hiện đại của Pháp và nguồn men chuyên dụng từ nước Pháp, đã tạo nên rượu vang Sim Măng Đen với hương vị mộc mạc, tự nhiên của núi rừng nhưng không kém phần sang trọng và đặc trưng của rượu vang chính hiệu.
Rượu vang Sim Măng Đen không chỉ mang đến hương vị độc đáo mà còn là sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên nhiên hoang dã và công nghệ hiện đại, tạo nên một sản phẩm đặc sản đầy tự hào của vùng đất Kon Tum.
10. Cà đắng
Cà đắng là một món ăn dân dã, đặc trưng của người dân tộc thiểu số ở Kon Tum. Loại cây này thường mọc thành từng vạt ven các ngọn đồi và bờ suối, với quả nhỏ như cà pháo hoặc hình thuôn dài, to hơn đốt ngón tay, có màu xanh sậm và sọc trắng dọc theo quả. Trước đây, cà đắng mọc hoang dã, nhưng hiện nay đã được người dân mang về trồng trong vườn nhà. Những quả cà trồng này thường to hơn, có màu xanh nhạt và vị đắng cũng giảm đi đôi chút, dễ ăn hơn và phù hợp với khẩu vị của nhiều người.
Cà đắng sau khi được thu hoạch sẽ được xắt thành từng lát mỏng, xiên qua que và nướng trên lửa. Khi cà chuyển sang màu nâu sậm, tỏa ra mùi thơm đặc trưng và vừa chín tới, vẫn giữ được chút nước đắng, hơi dai dai và mềm mềm. Món này thường được chấm với muối tiêu rừng hoặc ăn kèm với thịt rừng nướng, tạo nên hương vị rất ngon miệng. Ngoài ra, cà đắng còn được chế biến thành nhiều món khác như kho với tôm, tép bắt từ sông hay um với lươn, ếch. Món nào cũng thơm ngon và hấp dẫn.
Những ai lần đầu thưởng thức cà đắng có thể cảm thấy không quen với vị đắng nhân nhẫn của loại quả này. Tuy nhiên, sau vài lần nếm thử, nhiều người sẽ bị cuốn hút và khó quên hương vị độc đáo của nó.
Khám Phá Kon Tum
