Bình Định có những danh lam thắng cảnh đẹp hùng vĩ như đèo Cù Mông, bãi Đá Nhảy, đảo Eo Gió và cảng Quy Nhơn. Bình Định còn ghi dấu ấn lịch sử với những di tích như chùa Ông Núi, cố đô An Nhơn và những ngôi đền Chăm cổ kính. Ngoài ra, tỉnh còn nổi tiếng với ẩm thực phong phú, đặc sản Bình Định nổi tiếng như bún chả cá, bánh canh chả cá, bún mắm, nem nướng và nhiều món ăn hấp dẫn khác.
Tóm tắt bài viết
- 1. Cá ồ cuốn bánh tráng
- 2. Gỏi sứa
- 3. Bánh canh chả cá
- 4. Bánh ướt Hoài Nhơn
- 5. Trứng cá chuồn
- 6. Bánh xèo vỏ
- 7. Bánh tráng chả cá
- 8. Bánh hồng Tam Quan
- 9. Bún sứa nước lèo
- 10. Bánh dây
- 11. Cá chua Phù Cát
- 12. Mực ngào tỏi ớt
- 13. Cá Bống Lại Giang
- 14. Gỏi cá chình
- 15. Tré Bình Định
- 16. Bánh hỏi lòng heo
- 17. Bún chả cá Quy Nhơn
- 18. Nem chả chợ huyện
- 19. Chim mía Phú Phong
- 20. Bún tôm Châu Trúc
- 21. Mắm nhum Mỹ An
- 22. Bánh ít lá gai
- 23. Bún song thằn
- 24. Cháo bò Quy Nhơn
- 25. Bún riêu cua vị sông Kôn
- 26. Chả cá Quy Nhơn
- 27. Rượu Bàu Đá
- 28. Cua huỳnh đế Tam Quan
- 29. Gié bò Tây Sơn
- 30. Bánh tráng nước dừa
- 31. Gỏi cá chích
- 32. Cháo cầu gai
- Lời kết
1. Cá ồ cuốn bánh tráng
Cá ồ cuốn bánh tráng là một món ăn dân dã nhưng lại vô cùng thơm ngon và hấp dẫn, đặc biệt phổ biến ở Bình Định. Món ăn này không đòi hỏi quá nhiều công đoạn phức tạp nhưng vẫn giữ được vị ngọt tự nhiên của cá. Đầu tiên, cá được làm sạch và ướp với hỗn hợp sả, tỏi, ớt và muối giã nhỏ trong khoảng 15 phút. Sau đó, cá được hấp chín và bày ra đĩa, ăn kèm với rau muống, bánh tráng và nước chấm me.
Khi thưởng thức, từng miếng cá dài được cuộn trong bánh tráng cùng với rau xanh, khế ngọt và vài mảnh bánh tráng nướng, rồi chấm vào nước me, tạo nên một hương vị dân dã nhưng đầy lôi cuốn. Cá ồ có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nướng, nấu canh chua hay xào, nhưng hấp dẫn nhất vẫn là món cá ồ hấp cuốn bánh tráng.
2. Gỏi sứa
Món gỏi sứa tai và gỏi sứa chân là hai món ăn đặc sản của Bình Định, thu hút rất nhiều du khách bởi hương vị độc đáo và cách chế biến tinh tế.
Gỏi sứa tai được chế biến từ sứa tai, sau khi được làm sạch và bóp sơ qua, sẽ được trộn đều với các loại gia vị như muối, đường, chanh, và ớt. Để tăng thêm hương vị, người ta còn thêm đậu phộng rang giòn, chuối xanh thái lát mỏng, mướp đắng xắt nhỏ, xoài xanh bào sợi và các loại rau thơm như rau răm, rau húng. Tất cả các nguyên liệu này hòa quyện với nhau tạo nên một món ăn vừa giòn, vừa chua, vừa cay, rất hấp dẫn.
Trong khi đó, gỏi sứa chân lại có cách chế biến cầu kỳ hơn. Sứa chân sau khi được làm sạch sẽ được trộn cùng với thịt gà hoặc thịt lợn thái mỏng, thêm vào đó là ớt băm nhỏ, xoài xanh băm nhuyễn, đậu phộng rang và một số loại rau thơm khác. Món ăn này không chỉ có vị giòn của sứa, vị ngọt của thịt, mà còn có vị cay nồng của ớt và hương thơm của các loại rau. Để thưởng thức món gỏi sứa chân đúng điệu, người ta thường chấm cùng với mắm ruốc, tạo nên một hương vị đậm đà khó quên.
3. Bánh canh chả cá
Bánh canh chả cá là một món ăn đặc sản nổi tiếng của Quy Nhơn, được nhiều người yêu thích và có thể dễ dàng tìm thấy ở nhiều con phố trong thành phố. Điều làm nên sự độc đáo của món ăn này chính là cách chế biến bánh, chả cá và nước dùng.
Chả cá ở Quy Nhơn được làm hoàn toàn từ cá tươi, kết hợp với nhiều loại gia vị để tạo nên hương vị đặc trưng. Sợi bánh canh được làm từ bột gạo pha với bột mì, khi nấu chín có độ dai và màu trong rất đặc biệt. Nước dùng của bánh canh chủ yếu được nấu từ xương cá và đầu cá, tạo ra vị ngọt thanh, để lại ấn tượng khó quên cho người thưởng thức.
Khác với bánh canh ở nhiều nơi khác, bánh canh chả cá Bình Định có hai loại chả cá để du khách lựa chọn: chả chiên và chả hấp. Chả chiên có hương thơm nồng, trong khi chả hấp được giã bằng tay từ các loại cá như cá mối, cá thác lác, mang đến vị ngọt đậm đà.
Một điểm đặc biệt nữa của bánh canh chả cá Quy Nhơn là không cần phải thưởng thức trong những quán ăn sang trọng. Người ta có thể ngồi ngay trên vỉa hè, thưởng thức tô bánh canh nóng hổi, cảm nhận hương vị đậm đà và không khí bình dị của phố phường Quy Nhơn. Đây chính là một phần của trải nghiệm ẩm thực độc đáo mà du khách không nên bỏ lỡ khi đến với thành phố biển này.
4. Bánh ướt Hoài Nhơn
Bánh ướt Hoài Nhơn là một trong những món ăn đặc sắc, góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực đa dạng của Bình Định. Món bánh này không chỉ là một đặc sản nổi tiếng của vùng đất võ mà còn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Được làm từ bột gạo xay mịn, bánh ướt được tráng mỏng và xếp chồng lên nhau thành từng lớp, sau đó mang đi bán.
Điều thú vị của bánh ướt Hoài Nhơn nằm ở cách thưởng thức đa dạng. Bạn có thể cuộn bánh lại, cắt thành từng khúc vừa ăn, rồi xoa một chút dầu ăn và hành phi thơm lên trên, sau đó chấm với nước mắm chua ngọt. Ngoài ra, bánh ướt còn có thể được ăn kèm với thịt nướng, đậu giá, rau thơm và vài lát xoài xanh. Sự kết hợp này tạo nên hương vị đậm đà của thịt nướng, hòa quyện với nước chấm và nước sốt, mang lại cảm giác bùi ngậy, không hề ngán.
Bánh ướt Hoài Nhơn đã trở thành một món ngon đặc trưng của Bình Định mà bất cứ ai cũng nên thử khi đến đây. Món ăn này không chỉ làm phong phú thêm ẩm thực địa phương mà còn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách, khiến họ nhớ mãi về mảnh đất thượng võ này. Nếu có dịp, bạn hãy ghé thăm huyện Hoài Nhơn để thưởng thức món đặc sản dân dã nhưng đầy hấp dẫn này nhé.
5. Trứng cá chuồn
Trứng cá chuồn là một món ăn đặc sản quý hiếm, chỉ xuất hiện theo mùa, khiến cho việc tìm kiếm và thưởng thức trở nên khó khăn hơn. Món ăn này nổi bật với màu vàng rực rỡ của trứng cá, thường được phục vụ kèm với bát nước chấm chua cay và đĩa rau ngò tươi sống, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo mà ngay cả những thực khách khó tính nhất cũng khó lòng cưỡng lại.
Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được tiếng vỡ lụp bụp, giòn tan của trứng cá, sau đó là vị ngọt, bùi và béo ngậy tan chảy trong miệng. Hương vị này hòa quyện với vị chua cay của nước chấm, từ từ thấm vào đầu lưỡi, mang đến một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và khó quên. Món trứng cá chuồn không chỉ là một đặc sản của vùng biển mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người dân nơi đây.
6. Bánh xèo vỏ
Bánh xèo vỏ là một món ăn đặc trưng của Bình Định, nổi bật với màu trắng tinh khôi từ bột gạo xay nhuyễn hòa cùng nước. Bột gạo sau khi được pha chế cẩn thận sẽ được tráng mỏng trên chiếc chảo nóng có dầu, tạo nên những chiếc bánh xèo vỏ bóng loáng và thơm nức mùi dầu mỡ. Đặc biệt, bánh xèo vỏ không có nhân, điều này làm nên sự khác biệt so với các loại bánh xèo khác.
Khi thưởng thức, bánh xèo vỏ thường được ăn kèm với nước mắm pha chế từ ớt, đường, chanh và tỏi giã nhuyễn. Sự kết hợp giữa vị béo của bột gạo và dầu mỡ cùng với vị chua, cay, mặn, ngọt của nước mắm tạo nên một hương vị khó quên. Mặc dù bánh xèo vỏ có vẻ đơn giản và mộc mạc, nhưng chính sự giản dị đó lại làm nên sức hấp dẫn đặc biệt của món ăn này.
Chỉ với 7.000 đồng, bạn đã có thể thưởng thức một bữa ăn no nê với bánh xèo vỏ. Đây không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực Bình Định, mang đến cho thực khách những trải nghiệm ẩm thực độc đáo và khó quên. Nếu có dịp ghé thăm Bình Định, đừng quên thử món bánh xèo vỏ để cảm nhận hương vị đặc trưng của vùng đất này nhé.
7. Bánh tráng chả cá
Bánh tráng chả cá, còn được biết đến với tên gọi chả cá cuốn rau răm, là một món ăn đặc sản độc đáo. Món này chủ yếu được làm từ thịt cá tươi ngon, kết hợp với một ít bột năng và bột bắp, cùng các gia vị vừa ăn. Hỗn hợp này sau đó được dát mỏng thành từng miếng như bánh tráng và chiên giòn trong dầu nóng cho đến khi chín vàng.
Điểm đặc biệt của bánh tráng chả cá là khi ăn kèm với rau răm tươi. Không giống như các loại rau sống khác, rau răm mang lại hương vị đặc trưng, làm tăng thêm sự hấp dẫn của món ăn. Khi cuốn bánh tráng chả cá với một nắm rau răm, chấm thêm chút tương ớt xào, bạn sẽ cảm nhận được vị đậm đà, thơm nồng và ngon miệng khó cưỡng.
Món ăn này không chỉ đơn giản mà còn rất ngon miệng, mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo. Rau răm tuy rẻ tiền nhưng khi kết hợp với bánh tráng chả cá lại tạo nên một hương vị đặc biệt, khiến thực khách khó quên.
8. Bánh hồng Tam Quan
Bánh hồng là một loại bánh đặc sản của Bình Định, nổi bật với màu trắng đục tự nhiên từ gạo nếp và đường. Để tạo thêm sự hấp dẫn, người ta thường thêm màu thực phẩm, làm cho bánh có màu hồng hoặc xanh bắt mắt. Tuy nhiên, do bánh hồng chỉ có thể bảo quản trong khoảng 5 ngày, nên không được bán rộng rãi và vẫn chưa được nhiều người biết đến.
Loại bánh này có hương vị đặc trưng, mềm dẻo và thơm ngon, thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, cưới hỏi của người dân địa phương. Khi đi ngang qua vùng đất xứ Nẫu, đặc biệt là khu vực Tam Quan, du khách đừng quên mua bánh hồng về làm quà. Món bánh này không chỉ là một món quà ý nghĩa mà còn mang đậm hương vị truyền thống của vùng đất Bình Định
9. Bún sứa nước lèo
Nồi nước lèo chua ngọt, vàng óng ánh và nóng hổi kết hợp với đĩa sứa tươi giòn tạo nên một hương vị khó quên đối với nhiều du khách đã từng thưởng thức món sứa nước lèo tại Quy Nhơn, Bình Định. Đây là một món ăn đặc sản mang đậm nét văn hóa ẩm thực của vùng biển miền Trung Việt Nam.
Sứa sau khi được đánh bắt từ biển, ngư dân sẽ chà rửa kỹ lưỡng để loại bỏ hết nhớt, sau đó ngâm với lá ổi hoặc phèn chua. Quá trình này giúp sứa săn lại, giòn hơn và khử được mùi tanh đặc trưng của hải sản. Sau một ngày ngâm, sứa sẽ được rửa sạch lại bằng nước lạnh, thái thành từng miếng nhỏ vừa ăn và sẵn sàng để chế biến.
Nồi nước lèo được nấu từ các nguyên liệu tươi ngon, bao gồm xương heo, cà chua, dứa và các loại gia vị đặc trưng. Nước lèo có màu vàng óng ánh, vị chua ngọt hài hòa, tạo nên một hương vị đậm đà và hấp dẫn. Khi nồi nước lèo sôi sùng sục, tỏa ra mùi thơm ngào ngạt, bạn có thể nhúng sứa vào nước lèo rồi thưởng thức ngay.
Món sứa nước lèo phải được ăn khi còn nóng mới ngon. Khi nhúng sứa vào nồi nước lèo đang sôi, sứa sẽ nhanh chóng chín và giữ được độ giòn đặc trưng. Âm thanh sựt sựt, lạ tai khi cắn miếng sứa mềm khiến nhiều người cảm thấy thích thú và tò mò. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo, khó quên cho du khách.
Ngoài ra, sứa nước lèo còn được ăn kèm với các loại rau sống như rau muống, giá đỗ, rau thơm và bánh tráng nướng. Sự kết hợp giữa sứa giòn, nước lèo đậm đà và rau sống tươi mát tạo nên một món ăn hoàn hảo, đầy đủ hương vị và dinh dưỡng. Đây chắc chắn là một món ăn mà bạn không nên bỏ lỡ khi có dịp ghé thăm Quy Nhơn, Bình Định.
10. Bánh dây
Bánh dây, một món ăn truyền thống xuất phát từ thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn, là một đặc sản độc đáo của vùng đất này. Mặc dù được làm từ gạo, bánh dây lại mang một hương vị hoàn toàn khác biệt. Điều đặc biệt trong quá trình chế biến bánh dây là việc sử dụng gạo lúa cũ, loại gạo đã được thu hoạch từ nhiều tháng trước, để tạo nên hương vị đặc trưng.
Khi thưởng thức bánh dây, người ta thường ăn kèm với một ít dầu hẹ được phết đều lên bề mặt bánh và rắc thêm đậu phộng giã nhỏ. Sợi bánh dây có độ dai vừa phải, kết hợp với mùi thơm của nước mắm ngon, tạo nên một món ăn dân dã, mộc mạc nhưng lại đậm đà hương vị riêng biệt của miền đất võ Bình Định. Món ăn này không chỉ là một phần của ẩm thực địa phương mà còn là một phần của văn hóa và truyền thống lâu đời, mang đến cho người thưởng thức những trải nghiệm khó quên.
11. Cá chua Phù Cát
Câu ca dao “Giàu nghèo một lẽ cá chua / Biết đâu thắng, biết đâu thua hỡi mình” phản ánh sự bấp bênh và khó khăn trong nghề nuôi cá chua. Cá chua không phải được gọi tên vì thịt của chúng có vị chua hay sống trong môi trường nước chua. Đến nay, nguồn gốc và tên thật của loài cá này vẫn là một bí ẩn.
Theo nhiều ngư dân, tên “chua” biểu thị cho sự gian khổ, chua cay trong quá trình đánh bắt và nuôi dưỡng cá bột trong ao, hồ. Đây là những công việc đòi hỏi nhiều công sức và luôn đi kèm với nỗi lo lắng không biết khi nào sẽ gặp thất bại. Cá chua được sinh ra trong bọt biển và cũng dễ tan biến như bọt biển. Chúng phát triển tự nhiên trong môi trường nước lợ. Vùng cửa biển Đề Gi (Cát Khánh – Phù Cát) có đặc điểm là nước biển ở đây có độ mặn thấp hơn so với các khu vực lân cận, dù chỉ cách nhau vài cây số.
Vào mùa hè, nước trong đầm Đạm Thủy (đầm Đề Gi) dần cạn, nước biển theo thủy triều tràn ngược vào đầm, biến nơi này thành một vùng nước lợ rộng lớn. Trong những đám bọt biển nổi lềnh bềnh gần cửa biển, có hàng triệu con cá nhỏ li ti, trong suốt, chỉ có thể nhận ra nhờ hai chấm đen nhỏ của đôi mắt trên đầu. Đó chính là những con cá chua bột.
Người đánh bắt cá chua bột phải ngâm mình trong nước mặn, dưới cái nắng hè gay gắt, cho đến khi thu hoạch đủ số lượng mong muốn. Cá bột sau đó được nuôi trong ao, hồ nhỏ khoảng hai tuần để chúng cứng cáp hơn trước khi thả ra ao nuôi chính. Nghề nuôi cá chua đòi hỏi sự chăm sóc và theo dõi hàng ngày. Khi gần đến ngày thu hoạch, người nuôi luôn lo lắng về thời tiết, không biết mưa sẽ đến lúc nào, mưa lớn hay nhỏ, vào ban ngày hay ban đêm. Nếu không cẩn thận, mọi công sức có thể trở thành vô ích.
12. Mực ngào tỏi ớt
Mực ngào tỏi ớt là một món ăn đặc sản dễ dàng tìm thấy ở các quán ven biển hoặc trong thành phố. Để chế biến món này, người ta thường nướng sơ khô mực rồi tẩm ướp với các loại gia vị như mạch nha, ớt xào, và tỏi băm nhuyễn. Quá trình này giúp gia vị thấm đều vào từng sợi mực, tạo nên hương vị đặc trưng với sự kết hợp hoàn hảo của vị cay, mặn, và ngọt. Món ăn này không chỉ mang đậm hương vị biển Quy Nhơn mà còn rất thích hợp để làm quà biếu hoặc làm món nhậu trong những buổi tụ tập bạn bè.
Mực ngào tỏi ớt không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực Bình Định, nơi mà hương vị biển cả được tôn vinh qua từng món ăn. Việc chế biến món này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo, từ khâu chọn mực khô chất lượng đến việc nướng và tẩm ướp gia vị sao cho vừa miệng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện của các hương vị, từ vị ngọt tự nhiên của mực, vị cay nồng của ớt, đến hương thơm của tỏi, tất cả tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Món mực ngào tỏi ớt không chỉ là lựa chọn tuyệt vời cho những buổi nhậu nhẹt mà còn là món quà ý nghĩa để tặng người thân, bạn bè. Hương vị đậm đà, hấp dẫn của món ăn này chắc chắn sẽ làm hài lòng bất kỳ ai thưởng thức.
13. Cá Bống Lại Giang
Lại Giang, nơi hai dòng sông Kim Sơn và An Lão hợp lại, là quê hương của loài cá bống đặc hữu. Hằng năm, vào khoảng giữa tháng tám âm lịch, tức dịp Trung Thu, cá bống bắt đầu mùa sinh sản. Lúc này, cá cái mang đầy trứng, còn cá đực thì bụng chứa đầy mỡ. Những con cá bống được chọn lựa kỹ lưỡng, phải là những con khỏe mạnh, mập mạp, không bị thương hay tróc vảy. Chúng được nuôi trong các thúng bộng đan bằng tre, quét dầu rái để giữ độ bền.
Nước dùng để nuôi cá phải là nước sông Lại, và cần mang theo nước dự trữ để thay đổi, nếu không cá sẽ chết. Theo kinh nghiệm của người dân địa phương, cá sống ở đoạn giữa sông là ngon nhất, đẹp nhất, thường được dùng để tiến vua. Cá ở đầu sông, nơi có nhiều đá, thường có vảy đen không đẹp, còn cá ở cuối sông gần cửa An Dũ, do ảnh hưởng của thủy triều và nước lợ, nên thịt không ngon.
Thịt cá bống có màu trắng tinh, thớ thịt nhuyễn, thơm ngon và không tanh như các loại cá khác. Cá chỉ có một xương sống rất mềm, dưới bụng chứa một cục mỡ màu trắng hồng to bằng quả ớt, đây là phần ngon nhất của con cá.
Trong những bữa cơm ngày mùa, một rá cơm gạo tám thơm, trên mâm có đĩa cá bống kho tiêu bốc khói và một đĩa rau ngọn bí ngô luộc thì thật tuyệt vời. Hương thơm dẻo nồng của gạo mới kết hợp với vị béo, bùi, ngọt ngào của cá bống kho, cùng với vị ngọt thanh của ngọn bí, đầu lưỡi cay cay vì tiêu, càng nhai càng thấm, càng ngon.
Cá bống Lại Giang không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực địa phương, nơi mà hương vị của sông nước được tôn vinh qua từng món ăn. Việc chế biến món này đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo, từ khâu chọn cá đến việc nấu nướng sao cho giữ được hương vị đặc trưng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện của các hương vị, từ vị ngọt tự nhiên của cá, vị cay nồng của tiêu, đến hương thơm của rau ngọn bí, tất cả tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
14. Gỏi cá chình
Bình Định, với hệ thống ao, đầm phong phú, đã tạo ra một môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nhiều loài cá đặc sản, trong đó nổi bật là cá chình. Loài cá này có thể được chế biến thành nhiều món ăn đa dạng, nhưng món gỏi cá chình vẫn luôn chiếm được cảm tình đặc biệt của cả người dân địa phương lẫn du khách.
Gỏi cá chình là một món ăn đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo từ khâu chọn lựa cá tươi sống cho đến quá trình tẩm ướp gia vị sao cho thật hài hòa. Cá chình sau khi được làm sạch sẽ được thái thành từng lát mỏng, sau đó tẩm ướp với các loại gia vị đặc trưng để tạo nên hương vị độc đáo. Món gỏi này thường được ăn kèm với bánh tráng nướng giòn và nước mắm giã gừng, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo giữa vị ngọt của cá, vị cay của gừng và vị mặn của nước mắm.
Không chỉ là một món ăn ngon, gỏi cá chình còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của Bình Định, thể hiện sự tinh tế và sáng tạo trong cách chế biến món ăn của người dân nơi đây. Mỗi lần thưởng thức gỏi cá chình, thực khách không chỉ cảm nhận được hương vị tuyệt vời mà còn cảm nhận được cả tâm huyết và tình yêu của người chế biến dành cho món ăn này.
15. Tré Bình Định
Tré Bình Định, một món ăn đặc sản nổi tiếng của vùng đất võ, thường được nhận diện dễ dàng bởi hình dáng độc đáo như những chiếc “cán chổi” nhỏ xinh treo lủng lẳng ở các quán ven đường. Đây là một món nhậu không thể thiếu của người dân địa phương, thường được thưởng thức cùng với rượu bầu đá, một loại rượu truyền thống nổi tiếng của Bình Định.
Nguyên liệu để làm tré Bình Định rất quen thuộc và dễ tìm, bao gồm thịt tai heo, thịt đầu heo, thịt ba chỉ, cùng với các loại gia vị như mè, thính, riềng, ớt, lá ổi non và tỏi. Quá trình chế biến tré đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo, từ việc chọn lựa nguyên liệu tươi ngon cho đến công đoạn tẩm ướp gia vị sao cho thật hài hòa. Thịt heo sau khi được làm sạch sẽ được thái mỏng, trộn đều với các loại gia vị để tạo nên hương vị đặc trưng.
Món tré Bình Định có sự kết hợp hoàn hảo của các vị mặn, ngọt, béo, chua, cay và chát, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và khó quên. Tré thường được dùng như món khai vị trong các bữa tiệc, giúp kích thích vị giác và tạo cảm giác ngon miệng cho thực khách. Khi thưởng thức tré, người ta thường ăn kèm với bánh tráng nướng giòn và rau sống, chấm với nước mắm tỏi ớt hoặc tương ớt để tăng thêm hương vị.
16. Bánh hỏi lòng heo
Bánh hỏi lòng heo là một món ăn đặc sản nổi tiếng của vùng đất Diêu Trì, Bình Định. Món ăn này đã trở thành một phần không thể thiếu trong bữa sáng của người dân nơi đây. Bánh hỏi được chế biến từ gạo, tương tự như cách làm bún, nhưng sợi bánh lại mảnh mai và tinh tế hơn nhiều.
Khi thưởng thức bánh hỏi, người ta thường ăn kèm với lòng heo và thịt heo được thái thành từng miếng nhỏ. Đặc biệt, món ăn này còn được phục vụ cùng một chén cháo nóng hổi, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa các hương vị. Để tăng thêm phần đậm đà, người ta thường chấm bánh hỏi với nước mắm tỏi ớt pha chút đường, tạo nên vị ngọt nhẹ nhàng, rất phù hợp với khẩu vị của người miền Trung.
17. Bún chả cá Quy Nhơn
Bún chả cá Quy Nhơn là một món ăn đặc sản nổi tiếng của thành phố biển Quy Nhơn, nơi mà bất kỳ ai đến thăm cũng không thể bỏ qua. Món ăn này nổi bật nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa chả cá và nước dùng, tạo nên hương vị độc đáo và khó quên.
Chả cá Quy Nhơn được làm từ cá tươi, được lựa chọn kỹ lưỡng và chế biến theo công thức gia truyền. Các loại gia vị được nêm nếm một cách tinh tế, tạo nên hương vị đậm đà, thơm ngon. Chả cá có thể được chiên hoặc hấp, mỗi cách chế biến đều mang lại một trải nghiệm ẩm thực khác nhau nhưng đều giữ được vị ngọt tự nhiên của cá.
18. Nem chả chợ huyện
Nếu bạn có dịp ghé thăm Vĩnh Thạnh, quê hương của tôi, đừng quên thưởng thức món nem chợ Huyện và tận hưởng những buổi tối xem hát tuồng. Nem chợ Huyện nổi tiếng nhờ vào quy trình chế biến tỉ mỉ và công phu, nhưng yếu tố quan trọng nhất vẫn là chất lượng của thịt heo. Thịt heo được chọn phải là loại heo cỏ từ 6 đến 8 tháng tuổi, nặng khoảng 60kg. Loại heo này có thịt săn chắc, nhiều nạc và màu đỏ sẫm.
Thịt nạc phải được chọn lựa kỹ càng, tươi ngon và được cắt theo chiều ngang thớ thịt với độ dày khoảng 3cm. Sau đó, thịt được thái nhỏ và để ráo nước trước khi cho vào cối để quết. Công đoạn quết thịt đòi hỏi sự kiên nhẫn và sức mạnh của những người thợ làm nem. Họ phải quết liên tục, không ngừng tay cho đến khi thịt đạt độ nhuyễn, dai và giòn như mong muốn. Mỗi cối thịt chỉ nặng vài ký và trong quá trình quết, người thợ sẽ thêm đường và muối theo tỷ lệ chính xác để đảm bảo hương vị hoàn hảo.
Khi thịt đã đạt độ nhuyễn, người ta sẽ thêm tiêu hạt và da heo đã được xắt nhỏ như sợi bún hoặc hạt lựu. Những nguyên liệu này không chỉ tạo nên hương vị đặc trưng mà còn giúp nem có độ giòn và dai đặc biệt. Nem chợ Huyện không chỉ là một món ăn ngon mà còn là biểu tượng văn hóa ẩm thực của vùng đất Vĩnh Thạnh, nơi mà mỗi người dân đều tự hào giới thiệu với du khách gần xa.
19. Chim mía Phú Phong
Nếu bạn có dịp ghé thăm Kiên Mỹ, Phú Phong, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món chim mía, một đặc sản nổi tiếng của vùng đất này. Đồng mía Tây Sơn trải dài xanh ngút ngàn, là nơi lý tưởng cho chim mía sinh sôi và phát triển, thu hút du khách từ khắp nơi. Chim mía, loài chim nhỏ như chim sẻ, có màu lá úa, thường xuất hiện vào những tháng cuối đông và đầu xuân. Người dân địa phương gọi chúng là chim mía Phú Phong, một món ăn đặc sản được nhiều du khách yêu thích khi đến thăm quê hương đất võ Tây Sơn.
Để bắt được chim mía, người ta sử dụng một loại lưới gọi là trủ, căng dọc theo bờ ruộng cao hơn ngọn mía. Sau đó, họ dùng sào dài đập vào lá mía để rung đuổi chim, khiến chúng bay vào lưới. Những chú chim mía béo tròn sau khi bắt được sẽ được tẩm ướp gia vị gồm muối hạt giã nhỏ, ớt, hành, hạt tiêu, thêm ít bột ngọt và ngũ vị hương.
Chim mía nướng là một món ăn vừa nhanh, vừa đơn giản trong cách chế biến nhưng lại vô cùng ngon miệng. Người ta dùng xiên để xâu chim lại, rồi nướng trên bếp than hồng. Khi nướng, cần nhanh tay lật trở để chim chín đều và không bị cháy. Khi chim mía chuyển sang màu vàng rộm, mỡ chảy xèo xèo trên bếp than và dậy mùi thơm phức, món chim nướng đã hoàn thành. Chim mía nướng nóng giòn chấm muối tiêu chanh, thơm ngon khó cưỡng.
Nếu muốn thưởng thức món chim mía chiên, chỉ cần thả chim vào chảo dầu phụng vừa sôi, chiên trong khoảng mười phút là chim sẽ vàng ngậy, xương thịt giòn tan. Khi chim đã chín, cho ra đĩa và rắc thêm một ít hạt mè rang để tăng phần hấp dẫn. Để chọn được những con chim mía ngon, hãy chú ý chọn những con có đầu nhỏ, mỏ ngắn.
Khi chiên xong, chim vẫn giữ nguyên đầu, mình, chân và cánh, thơm lừng. Cắn một miếng, bạn sẽ cảm nhận được sự kết hợp hoàn hảo giữa độ dai của thịt, độ giòn của xương, vị béo của da và vị ngọt đằm, không lẫn vào đâu được. Nếu có thêm một ly rượu Bầu Đá để nhâm nhi cùng món chim mía, thì quả thật là đệ nhất mỹ thực.
20. Bún tôm Châu Trúc
Làng Châu Trúc, nằm bên bờ đầm Châu Trúc (còn được gọi là đầm Trà Ổ), là một trong những đầm nước ngọt lớn nhất của tỉnh. Người dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề làm ruộng và chài lưới. Chính từ hai nghề truyền thống này và tâm hồn chân chất của người dân Châu Trúc đã tạo nên một món ăn đặc biệt, thấm đẫm hồn đất, hồn nước và mộc mạc như chính con người nơi đây. Đó chính là món bún tôm Châu Trúc.
Để làm ra món bún tôm này, trước hết phải kể đến công đoạn làm bún. Gạo được ngâm trong nước cho mềm, sau đó mang đi xay thành bột. Nước bột gạo được cho vào túi vải để ráo nước, rồi đưa bột vào cối giã nhuyễn. Mỗi cối bột là một dặn. Dặn (khuôn) ép bún được làm từ ống nhôm, một đầu để trống, một đầu hàn kín, đáy xăm lỗ li ti để khi ép, bún sẽ chảy ra từ đó.
Thân dặn được lắp vào bàn ép đặt cố định trên nồi nước luộc bún đang sôi trên bếp lò. Người bán bún ép bún từ dặn, bún chạy thẳng vào nồi nước luộc. Khi nước sôi, cọng bún gạo từ màu trắng đục chuyển sang màu trắng trong là bún đã chín. Sau đó, bún được vớt ra, xóc sơ qua trong nước nguội là hoàn thành phần bún.
Tôm dùng để làm bún phải là những con tôm đất được đánh bắt từ đầm Châu Trúc, còn sống, nhảy tanh tách. Tôm được bỏ vào cối giã nhuyễn cùng với một chút muối và ớt. Khi có khách đến ăn, người bán dùng đũa gẩy một đũa thịt tôm cho vào bát, thêm chút bột ngọt, nước mắm, rồi múc nước luộc bún đang sôi đổ vào bát và khuấy đều.
Sau đó, bún được cho vào bát, rắc thêm vài cọng hành ngò và chút tiêu. Tô bún nghi ngút khói, tỏa hương thơm dịu nhẹ, kèm theo một cái bánh tráng nướng giòn. Khi ăn, cảm nhận được vị cay cay, ngọt ngọt, trong lành mà đậm đà hương vị. Vị ngọt lan tỏa từ từ… Dù dân dã là thế, nhưng đi xa đến đâu vẫn luôn nhớ về…
21. Mắm nhum Mỹ An
Từ vĩ tuyến 13 đến 17 trên vùng biển Việt Nam, nhum biển có mặt ở khắp nơi. Tuy nhiên, món mắm nhum đặc sắc, từng được dùng để tiến vua, dường như chỉ có ở Phù Mỹ, Bình Định. Nhum là một loài động vật thuộc nhóm nhuyễn thể, có họ hàng với trai và sò, sống ở những gành đá ven bờ biển ấm áp, lẫn trong rong rêu. Có nhiều loại nhum, nhưng để làm mắm, người ta phải chọn loại nhum ta màu đen.
Quá trình chế biến nhum bắt đầu bằng việc cắt sơ những chiếc gai nhọn tua tủa xung quanh con nhum, sau đó khoét một lỗ ngay miệng nhum để lộ ra những múi thịt nhum. Nếu nhum mập, thịt nhum sẽ đầy đặn như những múi sầu riêng. Nếu nhum gầy, thịt chỉ như gạch cau bám dọc theo vỏ thành từng sọc dài, nhưng vẫn béo ngậy.
Để làm mắm, người ta cho thịt nhum vào chum sành, rắc một ít muối hạt lên trên, rồi đem vùi vào bếp tro hoặc phơi nắng từ 10 đến 15 ngày. Khi mắm nhum chín, nó sẽ nhuyễn tan, sền sệt, có màu đỏ đục và tỏa hương thơm rưng rức. Gia vị chỉ đơn giản là tỏi và tiêu để nguyên hạt. Vị mặn, chua, ngọt hòa quyện với hương vị đặc trưng của thịt nhum, tạo nên một loại mắm đầy quyến rũ.
22. Bánh ít lá gai
“Muốn ăn bánh ít lá gai/Lấy chồng Bình Định sợ dài đường đi…” Câu ca dao này đã khắc sâu vào lòng người về món bánh ít lá gai, một đặc sản không thể thiếu của vùng đất Bình Định. Từ cách làm đến hương vị, bánh ít lá gai mang đậm nét đặc trưng của vùng đất này.
Bánh ít lá gai có hình dáng như một chiếc nón, với đáy vuông, các cạnh sắc nét và đỉnh nhọn. Khi đặt vài chiếc bánh trên đĩa, ta có thể tưởng tượng đó là những cụm tháp Chàm cổ kính đứng sừng sững trên đỉnh núi của vùng đất An Nhơn. Đối với họa sĩ, đó là một bức tranh tuyệt đẹp, còn dưới con mắt của người bình thường, bánh ít lá gai lại gợi lên hình ảnh đôi nhũ hoa của thiếu nữ, như câu ca dao Bình Định: “Gặt rồi em đứng chờ ai?/Mang chi đôi bánh lá gai đẫy đà”.
Bánh được gói bằng lá chuối tơ, mềm mượt và đen như mái tóc của thiếu nữ. Nguyên liệu để làm bánh ít lá gai rất dễ tìm ở vùng quê Bình Định. Lá gai được hái về, luộc chín, giã nhuyễn, sau đó trộn đều với bột nếp tươi đã vắt ráo nước và đường cát để tạo thành phần bột bánh.
Phần nhân bánh cũng rất đặc biệt, ngoài đậu xanh và đường, còn phải có dừa khô nạo cơm mới đúng “gu”. Đậu xanh được xay bửa đôi, ngâm đãi sạch vỏ và hạt lép, sau đó hấp chín và cà thành bột. Cùi dừa được bào thành sợi, cho vào chảo sên với đường cát trên bếp lửa than cháy liu riu. Khi đường tới, dẻo quánh, người ta cho bột đậu xanh vào và liên tục đảo đũa đến khi nhân có màu vàng sẫm, khô rời và tỏa mùi thơm ngào ngạt. Nhân được vo viên khi gần nguội, thêm chút nước muối và gừng để nhân ngọt dịu và dậy mùi.
23. Bún song thằn
“Nón ngựa Gò Găng/ Bún song thằn An Thái/ Lụa đậu tư Nhơn Ngãi/ Xoài tượng chín Hưng Long.” Câu ca dao này đã khắc sâu vào lòng người về những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Bình Định. Trong đó, bún song thằn An Thái là một món ăn đặc biệt, không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi giá trị dinh dưỡng cao.
Tên gọi “song thằn” xuất phát từ cách làm bún, khi người ta thường bắt dây bún từng đôi một. Tuy nhiên, nhiều người lại đọc trại thành “song thần”. Bún song thằn nổi tiếng vì được làm từ đậu xanh, mang lại hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao. Đậu xanh được phơi nắng cho thật khô, sau đó ngâm nước lạnh khoảng 24 giờ để nở đều rồi mới đem xay.
Việc xay bột là cả một nghệ thuật, đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm trong nghề. Khi xay, cần sử dụng nhiều nước để bột lắng qua nhiều đợt, vì vậy mà việc xay bột phải dùng đến nước sông, và phải là nước sông Kôn thật trong và mát. Tương truyền rằng, các vua triều Nguyễn đã triệu thợ bún An Thái ra kinh đô Huế để làm bún song thằn nhưng không thành công vì nước sông Hương khác với nước sông Kôn.
24. Cháo bò Quy Nhơn
Cháo bò và gỏi bò là một “combo” ẩm thực nổi tiếng và được nhiều người yêu thích tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Mặc dù cháo bò có vẻ ngoài đơn giản, chỉ là cháo ăn kèm với thịt bò, nhưng hương vị của nó lại mang đến một trải nghiệm ẩm thực hoàn toàn mới lạ và hấp dẫn.
Nước cháo được nấu từ xương bò, tạo nên độ đậm đà và thơm ngon đặc trưng. Để tăng thêm hương vị, người ta còn thêm vào nhiều loại gia vị như hành, ngò gai, tạo nên một chút cay cay, kích thích vị giác. Tô cháo bò luôn đầy ắp thịt bò, từ gân bò, xương bò cho đến các loại lòng bò, mang đến sự phong phú và đa dạng trong từng miếng ăn.
Gỏi bò, món ăn kèm với cháo bò, cũng không kém phần hấp dẫn. Thịt bò được thái mỏng, trộn đều với các loại rau sống, hành tây, và gia vị, tạo nên một món gỏi tươi ngon, giòn giòn và đậm đà. Khi kết hợp với cháo bò, gỏi bò tạo nên một sự hòa quyện hoàn hảo, mang đến cho thực khách một bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng và hương vị.
Thưởng thức cháo bò và gỏi bò tại Quy Nhơn, bạn sẽ cảm nhận được sự tinh tế trong cách chế biến và sự phong phú của ẩm thực địa phương. Mỗi tô cháo, mỗi đĩa gỏi đều chứa đựng tâm huyết và sự khéo léo của người đầu bếp, mang đến cho bạn những trải nghiệm ẩm thực khó quên.
25. Bún riêu cua vị sông Kôn
Bún riêu cua Quy Nhơn là một món ăn mang đậm hương vị của vùng đất miền Trung, nơi dòng sông Kôn chảy qua những cánh đồng lúa bát ngát. Món ăn này không chỉ gợi nhớ về tuổi thơ mà còn mang lại cảm giác thân thuộc, mộc mạc của quê nhà vào mùa lúa chín vàng. Để tạo ra một tô bún riêu cua ngon đúng điệu, người đầu bếp phải bỏ ra rất nhiều công sức và tâm huyết.
Đầu tiên, cua đồng được chọn lựa kỹ càng, sau đó cho vào cối đá giã nhuyễn. Khi cua đã được giã mịn, người ta lọc lấy nước cua sền sệt, có màu vàng nhạt và trên mặt nổi lên những váng mỡ hấp dẫn. Nước cua này sau đó được trộn đều với trứng gà đã đánh tan, thêm một chút bột ngọt, đường, muối, tiêu và ớt để tạo nên hương vị đặc trưng.
Hỗn hợp này được đổ vào nồi nước sôi, đun trong vài phút cho đến khi nước riêu kết lại thành từng mảng màu nâu vàng. Chỉ cần dùng đôi đũa xắn nhẹ, những mảng riêu sẽ vỡ ra theo ý muốn, tạo nên sự thú vị và hấp dẫn cho món ăn.
Điểm đặc biệt của bún riêu cua Quy Nhơn là sự kết hợp với rong câu, tạo nên hương vị lạ miệng và độc đáo. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt đậm đà của riêu cua, hòa quyện với vị giòn giòn của rong câu, chắc chắn sẽ để lại dư vị khó quên. Một tô bún riêu cua hoàn hảo không thể thiếu các loại rau ghém như bắp chuối thái rối, tía tô, rau răm, giá đậu, xà lách non và rau thơm. Những ngày mưa, ngồi bên nồi bún riêu cua bốc khói nghi ngút, hương thơm lan tỏa, cảm giác ấm áp và tình quê hương như tràn ngập trong lòng.
26. Chả cá Quy Nhơn
Chả cá Quy Nhơn được chế biến từ những con cá thu tươi ngon, béo ngậy, thịt ngọt và giàu dinh dưỡng. Để tạo nên hương vị đặc trưng cho chả cá, người làm chả thường thêm vào hỗn hợp thịt cá một ít hành lá và thì là băm nhuyễn. Quá trình từ giã thịt cá đến khi tạo thành những miếng chả hoàn chỉnh đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo của người thợ. Họ phải quết thịt cá thật đều tay để miếng chả láng mịn, tròn đều và có độ dày vừa phải. Sau khi hoàn thành, chả cá có thể được chiên hoặc hấp tùy theo sở thích của người thưởng thức.
Chả cá chiên có độ dai giòn, thơm phức mùi thịt cá và vị cay nồng của tiêu sọ, kích thích vị giác của bất kỳ ai. Trong khi đó, chả cá hấp lại thanh đạm hơn, ít dầu mỡ và có thêm lớp trứng tráng mỏng vàng ươm trên bề mặt. Khi cắn vào miếng chả chiên, bạn sẽ cảm nhận được sự mềm mại, mịn màng và độ dai vừa phải mà không quá béo.
Chấm miếng chả cá hấp nóng hổi vào tương ớt, kèm theo vài lá rau thơm, vị ngọt và thơm của cá sẽ tan chảy trên đầu lưỡi, khiến người ăn không khỏi ngỡ ngàng trước hương vị đậm đà của biển cả.
Chả cá ngon là nguyên liệu chính cho món bún chả cá nổi tiếng của Quy Nhơn. Món ăn này là sự kết hợp hoàn hảo giữa chả cá, sợi bún, nước lèo và nước chấm. Sợi bún nhỏ, mềm mại khiến bạn cảm thấy ăn mãi không chán. Nước lèo được nấu từ xương và đầu cá thu, trong veo, ngọt tự nhiên, không tanh, và có mùi thơm của củ hành tím nướng cùng vị thanh thanh của đường phèn.
Chả cá đã ngon, nước lèo lại càng thêm đậm đà khi được hầm từ xương cá cùng măng le và nấm rơm. Đĩa rau sống đi kèm cũng được chăm chút kỹ lưỡng, với sự hòa trộn màu sắc bắt mắt từ màu xanh non của xà lách, màu trắng nõn của bắp chuối, màu xanh đậm của rau răm, húng, quế, rau ngò, màu tím của tía tô, và màu đỏ của ớt tương. Tất cả tạo nên một món bún chả cá hấp dẫn không thể cưỡng lại.
27. Rượu Bàu Đá
Rượu Bàu Đá là một sản phẩm độc đáo, kết tinh từ nhiều yếu tố đặc biệt. Trước hết, nó được tạo nên từ dòng nước ngọt lành của sông Kôn, nơi nước được làm mát và lọc qua những khe đá ngầm tại các địa danh như Vực Bà, Nước Miên, Nước Trinh, sông Kxôm, và Hầm Hô. Nguồn nước này mang lại sự tinh khiết và hương vị đặc trưng cho rượu.
Thêm vào đó, sự khéo léo và cần mẫn của người dân vùng “đất võ trời văn” đã góp phần không nhỏ vào việc tạo ra loại rượu này. Sự kết hợp giữa thiên nhiên và bàn tay tài hoa của con người đã tạo nên một loại rượu đậm đà, khó quên.
Rượu Bàu Đá, còn được gọi là Bầu Đá, nổi tiếng với nồng độ cồn rất cao, trên 50 độ. Mặc dù uống nhanh say, nhưng cảm giác say không gây mệt mỏi. Để có được rượu ngon, người nấu phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về nguồn nước, gạo, men, và dụng cụ nấu, cùng với kinh nghiệm gia truyền. Chỉ có nước sông Kôn ngọt ngào mới tạo ra được loại rượu thơm ngon và có hậu vị ngọt ngào đặc trưng.
Khi nấu rượu, người ta không dùng nồi nhôm mà sử dụng nồi đồng, nắp đậy bằng đất nung và ống tre để cất rượu. Quá trình chưng cất phải diễn ra chậm rãi, với lửa liu riu để có thể chiết xuất hết tinh chất từ gạo. Chính sự tỉ mỉ và cẩn trọng này đã tạo nên hương vị đặc biệt của rượu Bàu Đá.
28. Cua huỳnh đế Tam Quan
Cua huỳnh đế, một đặc sản nổi tiếng của vùng biển Tam Quan và Đề Gi (Bình Định), được ngư dân tôn vinh là vua của các loài cua. Loài cua này nổi bật với lớp vỏ dày và cứng, màu vàng rực rỡ như áo hoàng bào, cùng những chiếc gai nhỏ chạy dọc theo thân, càng và que to, cạnh sắc bén như dao. Đặc biệt, đầu cua dài và có nhiều râu, tạo nên vẻ ngoài uy nghi và độc đáo.
Việc thưởng thức cua huỳnh đế không hề dễ dàng, không phải vì giá cả mà chính bởi sự khan hiếm của nó. Theo kinh nghiệm của ngư dân, cua huỳnh đế chỉ xuất hiện nhiều ở các vùng biển Tam Quan (Bình Định), Tuy Phong (Bình Thuận), và Sa Huỳnh (Quảng Ngãi). Những vùng biển này phải có đáy cát vàng, nước trong xanh và sạch sẽ mới có thể thu hút loài cua này đến sinh sống và phát triển. Cua huỳnh đế thường xuất hiện nhiều nhất vào mùa xuân, từ tháng 12 đến tháng 3 âm lịch.
Thịt cua huỳnh đế được đánh giá là thơm ngon và bổ dưỡng, xứng đáng với danh hiệu “quán quân”. Ngày xưa, loại cua này thường được dâng lên vua chúa. Khi chế biến, cua huỳnh đế được rửa sạch, tách mai, chặt thành từng miếng nhỏ rồi um mặn để ăn với cơm. Chỉ cần một muỗng nước cua um thôi cũng đủ để cảm nhận hương thơm nồng nàn, chưa kể đến khi cắn vào miếng thịt cua.
Một trong những cách thưởng thức cua huỳnh đế ngon nhất là hấp và chấm với muối ớt. Khi tách mai cua, bạn sẽ bị quyến rũ bởi gạch cua béo bùi, thơm ngọt. Thịt cua săn chắc, trắng muốt khiến vị giác của bạn “đòi” nếm ngay lập tức. Muối chấm phải là muối hột giã chung với ớt xanh và thêm chút bột ngọt để tăng thêm hương vị.
Ngoài ra, cua huỳnh đế còn có thể được luộc, lấy thịt, ướp gia vị rồi tao dầu để nấu cháo. Nồi cháo cua huỳnh đế ngon phải có lớp mỡ hành vàng sánh ở trên, hòa quyện với nước gạch màu đỏ và những thớ thịt trắng của cua. Húp từng muỗng cháo nóng, bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm đặc trưng và hơi nóng phả vào mặt, khiến mồ hôi tuôn ra và cảm thấy khỏe khoắn hơn.
29. Gié bò Tây Sơn
Gié bò Tây Sơn là một món ăn đặc sản nổi tiếng của người dân tộc Bana, sinh sống ở vùng cao thuộc hai huyện An Khê và Vĩnh Thạnh. Qua thời gian, món ăn này đã được người dân đồng bằng yêu thích và trở nên phổ biến trong cộng đồng người Kinh ở vùng đất Tây Sơn, Bình Định.
Món gié bò được chế biến chủ yếu từ ruột non của bò. Khi mổ bò, người ta chọn phần ruột non tươi ngon nhất, bên trong còn chứa chất nhầy trong xanh gọi là gié. Ruột phải thật tươi mới để chất gié không bị hôi và có thể sử dụng được. Sau khi xổ phần gié ra khỏi ruột non, ruột được để riêng.
Gié được ướp với muối, tiêu, hành và tỏi băm nhỏ trong khoảng mười phút để thấm gia vị. Sau đó, dầu được đun nóng, hành phi thơm, rồi cho gié đã ướp vào xào chín. Tiếp theo, nước dừa tươi được đổ vào nấu sôi khoảng 15 phút, vớt kỹ bọt và để nguội để lấy nước trong.
Ruột non và gan bò được cắt thành đoạn hoặc miếng vuông, ướp với hành, tỏi, muối và tiêu. Dầu được đun nóng để xào gan và ruột cho dậy mùi thơm, sau đó để nguội. Phần huyết bò, khi mới cắt tiết, được luộc chín. Người địa phương thường lót miếng lá chuối dưới đáy nồi để tránh bị sít. Huyết cũng được cắt thành miếng cỡ như gan. Tất cả các nguyên liệu trên được cho vào nồi nấu chung với nước gié.
Quan trọng nhất trong giai đoạn này là thêm các gia vị tạo hương để khử mùi hăng của gié. Các gia vị bao gồm sả cây, gừng nướng thơm và tai vị đập dập, được cho vào nồi nấu sôi khoảng 15 phút. Sau đó, lá giang rửa sạch, vò nát được thêm vào để tạo vị chua cho nồi gié. Nêm gia vị lại cho vừa ăn là hoàn thành. Theo người địa phương, để ăn gié đúng gu, cần thêm vài giọt mật bò vào nồi để có vị hơi nhân nhẫn, đắng đậm mới ngon.
Khi múc gié ra tô, trên mặt có vài lát củ hành và rau thơm. Món ăn thường được dọn kèm với bún tươi, rau sống và bánh tráng mè nướng. Tô gié nóng hổi, nước gié màu nâu hơi ánh xanh, mùi cay nồng của ớt, gừng, sả, vị chua của lá giang và vị đắng nhẹ của gié kết hợp với bún và rau sống tạo nên một món ăn độc đáo của vùng Tây Sơn, cần được lưu giữ và phát triển.
30. Bánh tráng nước dừa
Bình Định, một vùng đất nổi tiếng với những rừng dừa bạt ngàn, đặc biệt là ở khu vực Tam Quan, nơi được mệnh danh là “xứ dừa”. Tại đây, người dân đã sáng tạo ra nhiều món ăn và đồ dùng từ trái dừa, trong đó bánh tráng dừa là một đặc sản được nhiều người yêu thích và thường mua về làm quà mỗi khi ghé thăm Bình Định.
Bánh tráng dừa được làm từ bột gạo, nhưng điều làm nên sự khác biệt chính là việc pha thêm nước cốt dừa vào bột. Nhờ vậy, bánh có hương vị thơm ngon, béo ngậy đặc trưng mà khó có loại bánh nào sánh kịp. Khi nướng lên, bánh tráng dừa tỏa ra mùi thơm ngào ngạt, lớp vỏ giòn tan, khiến ai cũng phải mê mẩn.
Điều đặc biệt của bánh tráng dừa là nó chỉ được nướng để ăn, và có thể kết hợp với nhiều món ăn khác nhau. Bánh tráng dừa không chỉ là một món ăn vặt hấp dẫn mà còn là một phần không thể thiếu trong các bữa tiệc, liên hoan của người dân Bình Định. Khi ăn kèm với các món như gỏi cuốn, nem nướng hay thậm chí là các món hải sản, bánh tráng dừa càng làm tăng thêm hương vị, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và khó quên.
Bánh tráng dừa Tam Quan không chỉ là một món ăn, mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực Bình Định, mang đậm dấu ấn của vùng đất và con người nơi đây. Những chiếc bánh tráng dừa giòn rụm, thơm lừng mùi dừa, là món quà ý nghĩa mà du khách thường mang về sau mỗi chuyến đi, như một cách để lưu giữ hương vị đặc trưng của xứ dừa Bình Định.
31. Gỏi cá chích
Cá Chích, một loài cá nước ngọt, thường sinh sống trong các sông, hồ, ao, và suối. Đặc biệt, vùng Bình Định với hệ thống sông hồ phong phú là môi trường lý tưởng cho loài cá này phát triển. Cá Chích, một đặc sản của Bình Định, có thân hình nhỏ và dài. Sau khi được đánh bắt, cá Chích sẽ được làm sạch và chiên giòn.
Do kích thước nhỏ, cá Chích thường được ăn nguyên con sau khi chiên vàng, kèm với bánh phở cuốn, rau thơm và dưa chuột. Thịt cá ngọt và không gây ngán, tạo nên một món ăn hấp dẫn. Đối với những ai yêu thích gỏi sống, cá Chích cũng có thể được chế biến thành gỏi cá, với những thớ thịt được lọc xương và làm sạch, mang đến hương vị tươi ngon và độc đáo.
32. Cháo cầu gai
Cháo cầu gai là một món ăn không chỉ ngon miệng mà còn rất bổ dưỡng, được xem như một món quà tuyệt vời từ biển cả. Món cháo này dễ nấu, nhưng để có được hương vị thơm ngon và đậm đà, cầu gai phải thật tươi. Sau khi được bắt từ biển, cầu gai được rửa sạch và tách đôi. Phần thịt và trứng cầu gai được tách ra bằng dao hoặc thìa, sau đó ướp với các loại gia vị như tiêu và hành. Tiếp theo, chúng được xào sơ qua với dầu trước khi cho vào nồi cháo đang sôi. Khi cháo đã nở bung, món ăn đã sẵn sàng để thưởng thức.
Bát cháo cầu gai không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn bởi màu sắc đa dạng: màu trắng của hạt gạo, màu vàng của cầu gai và màu xanh của hành lá. Tất cả hòa quyện tạo nên một món ăn đậm đà vị biển, kích thích vị giác của thực khách. Món cháo này không chỉ là một trải nghiệm ẩm thực mà còn là một cách để tận hưởng những gì tinh túy nhất từ biển cả.
Lời kết
Trên đây là danh sách các đặc sản Bình Định được 1vong.com tổng hợp chi tiết, danh sách khá dài nhưng vô cùng hữu ích cho chuyến đi của bạn tới Bình Định. Hãy lưu lại để sử dụng trong chuyến đi khám phá 1 vòng Bình Định nhé. Chúc bạn và gia đình có một chuyến đi chơi Bình Định hoàn hảo, an toàn và vui vẻ.
1 Vòng Bình Định